Bụi càng nhỏ hay càng mịn càng dễ đi sâu vào hệ hô hấp và tác hại của nó gây ra kích ứng mắt, mũi, họng và phổi, ho, hắt hơi... và những bệnh về hô hấp
1. Bụi siêu mịn là gì?
Bụi siêu mịn hay bụi PM 1.0 là những hạt dạng lỏng, hoặc rắn trôi nổi ngoài không khí. Các nhà khoa học thường sử dụng chỉ số PM 10, PM 2.5, PM 1.0 để thể hiện hàm lượng tiêu chuẩn của các hạt dạng lỏng, rắn trôi nổi trong 1 m3 không khí. Và bụi siêu mịn PM 1.0 hiểu như sau
- Chữ PM là viết tắt của chữ tiếng Anh - Particulate Matter, có nghĩa là chất dạng hạt (rắn hoặc lỏng).
- Kí hiệu 1.0 tức là kích thước các hạt có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 1 micromet (micromet viết tắt là μm, bằng 1 phần triệu mét).
- Kí hiệu PM 1.0, PM 2.5 là chỉ những hạt có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 10 μm, 2,5 μm.
Bụi càng nhỏ hay càng mịn càng dễ đi sâu vào hệ hô hấp và có thể ảnh hưởng đến cấu trúc DNA, bởi sự mất cân bằng oxy khiến các tế bào khỏe mạnh bị hủy hoại và ảnh hưởng đến sự chuyển hóa các chất hữu cơ của DNA. Các kim loại chuyển tiếp trong thành phần bụi như Cr, Cd, Ni và chất aldehyde có thể cản trở cơ chế sửa lỗi của DNA, gây ung thư phổi.
Loại bụi mịn PM 1.0 (có kích thước 1 μm), thậm chí cả bụi nano (≤ 0,1μm) có thể vượt qua tất cả các hàng rào ngăn bụi của hệ hô hấp, bít các lỗ trao đổi oxy ở phế nang, tác động đến cấu trúc DNA.
Xem thêm: Các loại Dây chuyền sản xuất khẩu trang
2. Tác hại của bụi siêu mịn?
Gây bệnh về tâm lý: Ô nhiễm môi trường không khí, khói bụi... khiến môi trường thêm ngột ngạt, khó thở, từ đó khiến cho sinh hoạt của người dần bị ảnh hưởng và dẫn đến tâm lý thay đổi bất thường.
Các bệnh về hô hấp: quá trình hô hấp là đưa oxy vào phổi, tại phổi, oxy tiếp xúc với máu, trong máu có chất hemoglobin, chất này kết hợp với oxy, mang oxy đến các tế bào. Bụi mịn cộng với khí CO hay SO2, NO2 nhiều sẽ cản hemoglobin kết hợp oxy khiến tế bào thiếu oxy gây ra kích ứng mắt, mũi, họng và phổi, ho, hắt hơi... và những bệnh về hô hấp. Ngoài ra chất độc trong bụi đi vào cơ thể người sẽ gây bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính (COPD).
Nhồi máu cơ tim: ngoài bệnh về hô hấp, bụi mịn còn tấn công vào phế nang, vượt qua vách ngăn khí - máu để đi vào hệ tuần hoàn và gây bệnh, bụi mịn cũng có thể ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh. Bụi mịn cũng có thể khiến chỗ tắc mạch máu bình thường không nghiêm trọng bỗng nhiên bị vỡ, tạo ra nghẽn mạch, gây nhồi máu cơ tim.
Giảm trí nhớ nghiêm trọng: tiếp xúc lâu dài với không khí ô nhiễm có thể đẩy nhanh sự suy giảm nhận thức. Sự ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến hoạt động não bộ, tăng nguy cơ đột quỵ và chứng mất trí nhớ và trầm cảm.
Bụi siêu mịn PM2.5 còn được mệnh danh là "sát thủ âm thầm" bởi có thể thúc đẩy bệnh xơ gan và làm tăng nguy cơ mắc bệnh chuyển hóa, rối loạn chức năng gan. PM2.5 gây kháng insulin, viêm và tăng biến chứng bệnh tiểu đường. Bụi mịn còn tấn công vào phế nang, vượt qua vách ngăn khí - máu để đi vào hệ tuần hoàn và gây bệnh, ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh.
3. Cần làm gì để ngăn cản tác hại của bụi siêu mịn?
Để bảo vệ bản thân người lớn cũng như trẻ em nên đeo khẩu trang khi ra đường, hạn chế lưu thông vào những lúc đường đông, tránh khu vực thường bị ô nhiễm như khu công nghiệp, đường cao tốc... có thể sử dụng khẩu trang chuyên dụng để ngăn cản được nguy hại của bụi siêu mịn.
Hạn chế đeo kính áp tròng vì các hạt bụi có thể kẹt giữa con ngươi và mắt kính, từ đó làm hỏng giác mạc. Nên rửa tay sạch khi về nhà, uống đủ nước, dùng dung dịch nước muối để làm sạch mũi.
Lựa chọn sống nơi thoáng nhất có thể, nhiều cây xanh càng tốt và bảo vệ cơ thể trước khi ra đường. Những người làm việc trong môi trường có nguy cơ cao nhiễm ô nhiễm nặng như hầm mỏ, đan dệt, xi măng cán thép, các cửa hàng xăng-dầu... cần có bảo hộ lao động đúng tiêu chuẩn.
Kết hợp tập luyện thể dục, thể thao nâng cao sức khỏe, cải thiện sức đề kháng đồng thời xây dựng chế độ ăn đầy đủ bao gồm trái cây, rau quả chứa nhiều vitamin, chất khoáng và protein từ thịt, cá, trứng sữa... vào bữa ăn hàng ngày.
Xem thêm: Nguyên liệu làm khẩu trang
4. Loại khẩu trang nào có thể lọc được bụi mịn?
Trên VnExpres, Bác sĩ Võ Công Minh, Khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM, cho biết khẩu trang vải, khẩu trang y tế thông thường không thể lọc được bụi có kích thước nhỏ từ bụi mịn và bụi siêu mịn. Khẩu trang y tế chỉ hạn chế 30-40% lượng bụi và không có khả năng bảo vệ cơ thể trước ô nhiễm không khí.
"Nên sử dụng khẩu trang phù hợp, đảm bảo chống bụi mịn PM2.5, ngăn vi khuẩn và các chất độc hại", bác sĩ Minh khuyên. Những khẩu trang này dùng chất liệu có khả năng lọc các vật chất nhỏ. Trong đó, khẩu trang ký hiệu N95 hoặc N99 chứa than hoạt tính có thể giúp bạn tránh tiếp xúc trực tiếp hít những luồng không khí ô nhiễm vào đường thở.
Khẩu trang N95 có nghĩa lọc được 95%, N99 là lọc 99% bụi có trong không khí, kể cả bụi siêu mịn. Loại khẩu trang này được Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ khuyến nghị sử dụng ở thành phố ô nhiễm không khí.
Ngoài ra, người tiêu dùng cần chọn khẩu trang ôm sát mặt nhằm chặn không khí bẩn vào mũi, miệng, cho phép tối đa 5% không khí đi qua các khoảng trống. Sử dụng khẩu trang có độ thoáng, người đeo phải thấy thoải mái, hô hấp bình thường. Khẩu trang phải che được hết phần mũi và miệng, như vậy mới bảo vệ được hệ hô hấp một cách hiệu quả.
Để được tư vấn cách chọn máy làm khẩu trang, nguyên liệu nào phù hợp hay cách vận hành dây chuyền sản xuất khẩu trang y tế của CDEXIM Quý khách có thể liên hệ ngay tại đây hoặc liên hệ hotline 24/07 của chúng tôi: 0936 991 981 - 0901.565.992
Xem thêm: